Ratjes zijn sociale dieren, ze leven in groepen. Zoals je hier al hebt kunnen lezen kun je ratjes daarom niet alleen houden. Het is voor een ratje heel belanglijk dat ze de basis behoeften en gedragingen kan uitvoeren. Zoals rondlopen, klimmen, knagen, eten, drinken, spelen. Maar ook sociale gedragingen zijn ontzettend belangrijk, zoals communiceren, elkaar wassen (groomen), het zoeken van geborgen- en veiligheid en spelen. Het is erg stressvol voor ratjes als zij deze gedragingen niet kunnen uitvoeren. Ik kan het daarom niet vaak genoeg zeggen, houd ratjes áltijd met minimaal één soortgenootje samen. Sociaal gedrag is daarnaast ook nog eens heel leuk om te zien én sommige ratjes uiten het ook naar hun baasjes!
Communiceren
Ratjes gebruiken voornamelijk lichaamstaal om met elkaar te communiceren. De houding van hun lijfje, oortjes en oogjes zegt veel. Daarnaast gebruiken ze hun vacht om te communiceren. Als ratjes zich boos of bedreigd voelen kunnen ze hun vacht opzetten. Ze zetten hierbij alle haren overeind, waardoor ze groter lijken. Om dezelfde reden zie je ook vaak dat ze hun rugje wat bollen en hoger op de pootjes gaan staan. Dit wordt ook wel egelen genoemd. Het overeind zetten van de vacht heeft daarnaast nog een functie, namelijk het vasthouden van warmte, je ziet het ratjes ook doen als zij het koud hebben of ziek zijn. Op foto's hieronder zie je Aurora (links) en Cayenne (rechts), met duidelijk een meningsverschil. Op de linkerfoto zie je beide meisjes egelen, Cayenne zoekt bovendien contact. Op de rechterfoto is het enkel Cayenne nog die egelt, met daarbij de typische houding met een bolle rug en hoog op de pootjes.
In films zie je ratjes vaak langslopen met bij elke stap een piepje. Maar zo vocaal zijn ratjes helemaal niet... of wel? Het merendeel van de geluiden die ratjes maken zijn op zo'n hoge frequentie dat wij ze niet kunnen horen. Ze schijnen zelfs te lachen! Zie onderstaand filmpje. Om de geluiden van deze ratjes hoorbaar te maken is een 'bat detector' gebruikt, een apparaat dat geluiden op frequenties die wij niet kunnen horen, om te zetten naar hoorbare geluiden. Deze staat hoog op ons verlanglijstje!
Ratjes maken ook piepgeluidjes die wij wel kunnen horen. Van de kleine zachte piepjes als ze gewassen worden door een soortgenootje (niet zo hard!) tot de iets hardere piepjes als ze niet opgepakt willen worden tot krijzen van angst of pijn.
Groomen
Elkaar wassen (groomen) heeft meerdere functies. Ten eerste is het gewoon fijn en versterkt het de onderlinge band. Een ander ratje weet tenslotte precies die plekjes te vinden waar je zelf niet bij kunt. Soms zit een ratje zichzelf te wassen en zie je een ander ratje zichzelf half onder hem schuiven, alsof ze wil zeggen 'en nu mij!'. Het kan daarnaast ook een manier zijn om dominantie te laten zien. Wij noemen dit 'dwangwassen', waarbij een ratje dat hoger in de rangorde staat onder dwang een ander ratje een wasbeurt geeft. Mogelijk is dit ook een vorm van onderdanigheid (afdwingen), als je gewassen wordt ben je tenslotte kwetsbaarder. Wij grappen wel eens dat het wat zou zijn als mensen dit ook zouden doen. Een ontmoeting tussen een stel presidenten of hoge pieven uit het bedrijfsleven zou er heel anders aan toe gaan. xD
Groomen is bij uitstek een gedraging waar je als baasje ook bij betrokken kan worden. Sowieso likken ratjes graag je huid af als je bijvoorbeeld net iets lekkers hebt gegeten, maar soms gaan ze een stapje verder en wassen ze je zoals ze dat bij een soortgenootje zouden doen. Je gebruiken dan ook hun tandjes, waarmee ze over je huid 'schrapen'. Echt een kippenvel gevoel, maar ook een teken dat ze zich op hun gemak voelen bij je. Je kunt ze een beetje terug 'wassen' door zachtjes in hun vacht te kriebelen. Audi - op onderstaande foto's - was een echte groomer!
Spelen
Vooral jonge ratjes spelen veel en graag. Niet alleen is het leuk en goed om al die overtollige energie mee kwijt te raken, het is ook ontzettend leerzaam voor ze. Ze oefenen het bepalen van de rangorde, leren hoe ver ze kunnen gaan en het versterkt de onderlinge band. Ook spelen is iets wat je als baasje met je (jonge) ratjes kunt doen! Kriebel hen op hun rugje, laat ze je hand volgen en leg ze zachtjes op hun rug.
Veiligheid
Eén van de belangrijkste voordelen van een groep is; samen sta je sterk. Je groepsgenoten beschermen je, houden je warm, vertellen je dat er iets aan de hand is nog voor je het zelf gezien hebt, houden de wacht voor je. Dit alles laat zich het mooiste zien in samen slapen. Als ratjes zich goed genoeg op hun gemakt voelen bij mensen, uit dit zich ook in knuffelen. Veilig in je trui of tegen je aan in slaap vallen.